Szukaj na blogu

Wakacje w Chorwacji - podstawowe zwroty, zasady wymowy i cenne wskazówki

Jadąc na wakacje do Chorwacji, nie musisz perfekcyjnie znać chorwackiego, gdyż większość mieszkańców posługuje się angielskim. Jednak warto znać podstawowe zwroty, takie jak "dziękuję" czy "dzień dobry" po chorwacku, bo to z pewnością wzbudzi więcej sympatii w miejscowych. Dlatego polecamy nauczyć się najważniejszych słów i wyrażeń po chorwacku.

Poniżej przedstawiamy:
• 10 zasad, których znajomość ułatwi podróż i pobyt w Chorwacj
• 10 podstawowych zwrotów w języku chorwackim - używaj ich, a poczujesz się (prawie) jak Chorwat
• alfabet chorwacki oraz wymowę poszczególnych liter
• zasady wymowy języka chorwackiego
• podstawowe wyrażenia w języku chorwackim

10 zasad, których znajomość ułatwi podróż i pobyt w Chorwacji

1. Jeśli chcesz zdobyć sympatię mieszkańców Chorwacji, spróbuj porozumiewać się w ich języku ojczystym. Z uwagi na duże podobieństwo polskiego i chorwackiego warto poznać podstawy języka Chorwatów, żeby móc komunikować się na podstawowym poziomie.

2. Ze względu na pułapki językowe nieraz można znaleźć się w zabawnej, a nawet kłopotliwej sytuacji. Wyraz polako znaczy „powoli”, „spokojnie”; čime se baviš? – „czym się zajmujesz?”. Chorwackie pravo oznacza po polsku „prosto”; zaś polskie „w prawo” odpowiada chorwackiemu desno. Po chorwacku jagoda to po polsku „truskawka”. Jeśli chcemy zapytać o drogę, uważajmy – droga po chorwacku to „narkotyki”, więc pytajmy o put.

3. Nawet w najmniejszej miejscowości turystycznej znajduje się centrum informacji turystycznej (Turistički informativni centar), gdzie można dowiedzieć się więcej o lokalnych wydarzeniach kulturalnych, imprezach sportowych i turystycznych. Punkty te pośredniczą również w znalezieniu zakwaterowania. Turysta może wybierać pomiędzy hotelami różnej kategorii (od 1 do 5 gwiazdek), pensjonatami, apartamentami, kwaterami prywatnymi, motelami dla zmotoryzowanych, kempingami i schroniskami młodzieżowymi.

4. Opłata klimatyczna (taksa pobytowa) jest obowiązkowa i wynosi kilka kun dla osób dorosłych na dzień. Jej wysokość zależy od terminu oraz miejsca pobytu w Chorwacji. Młodzież w wieku od 12 do 18 lat obejmuje zniżka 50%, dzieci poniżej 12 roku życia nie podlegają opłacie.

5. Wybierając się na plażę, należy pamiętać o nakryciu głowy, koszulce chroniącej przed słońcem, kremie ochronnym, a poza sezonem letnim o piance do pływania. Przyda się też gruba karimata oraz chroniący przed słońcem namiocik dla dziecka. Ponieważ większość plaż i zejść do morza jest kamienista, a na dzikich plażach można się natknąć na jeżowce, najlepiej zaopatrzyć się w obuwie do pływania.

6. Jeśli będąc na wymarzonym urlopie w Chorwacji, chciałbyś trochę oszczędzić, staraj się robić zakupy w supermarketach. Wszystkie produkty można dostać w przystępnych cenach w sieci o nazwie Konzum. Na kempingach warto wynająć lodówkę i trzymać w niej chłodne napoje.

7. Chorwaci są bardzo towarzyskim i gościnnym narodem. Celebrują przeróżne okazje w domu lub w restauracjach, zasiadając zazwyczaj za suto zastawionym stołem. Przed posiłkiem mówią dobartek, co odpowiada polskiemu „smacznego”. Tradycyjny obiad rozpoczynają kieliszkiem rakii (rakija – wódka, często domowej roboty) i przystawką (predjelo), później podaje się zupę (juha) i drugie danie (glavno jelo) oraz sałatkę (salata). Do obiadu pije się zazwyczaj wino, piwo lub wodę mineralną. Obiad kończy się deserem (desert) najczęściej w postaci ciasta i kawy (kolač i kava).

8. Chorwaci piją wodę z kranu, która nadaje się do spożycia na terytorium całego kraju. Jest ona bezpłatna, więc nie będzie nietaktem, jeśli w restauracji do lodów lub ciasta poprosisz o podanie kranówki.

9. Turystom z Polski, którzy znaleźli się w trudnych sytuacjach, a z uwagi na barierę językową nie są w stanie sobie sami poradzić, pomocy udzielają polscy policjanci oddelegowani do pracy w Chorwacji. Odwiedzają pola namiotowe, przystanie portowe, plaże, okolice pubów i restauracji, hotele oraz pensjonaty. Uczestniczą również w kontrolach drogowych, informują turystów o możliwości skorzystania z ich pomocy oraz  sposobach kontaktu z najbliższą placówką dyplomatyczną.

10. Na terytorium Chorwacji znajduje się 300 darmowych punktów dostępu do internetu wi-fi. Dzięki temu można podczas urlopu komunikować się z rodziną i przyjaciółmi w Polsce, kiedy się tylko zapragnie. Ułatwi to, w razie potrzeby, kontakt w obowiązkach służbowych.

10 podstawowych zwrotów w języku chorwackim - używaj ich, a poczujesz się (prawie) jak Chorwat

bok, kako si / ste?

bok, kako si /ste?

cześć, jak się masz/macie?

što ima novog?    

szto ima nowog?

co słychać?

sve je u redu

swe je u redu     wszystko w porządku

trenutak   

trenutak

chwileczkę

hvala (lijepa)

hwala (lijepa)     dziękuję (bardzo)
fantastično, dobro  fantasticzno, dobro

fantastycznie, dobrze

oprosti, oprostite

oprosti, oprostite

przepraszam

doviđenja, vidimo se  dowidźeńa, widimo se   

do widzenia, do zobaczenia

ne slažem se  ne slażem se

nie zgadzam się

naravno

narawno

oczywiście



Alfabet chorwacki oraz wymowa poszczególnych liter

Język chorwacki zalicza się do grupy języków słowiańskich. Po krótkim okresie osłuchania się może być zrozumiały dla Polaków, a po zapoznaniu się z ogólnymi regułami, można się próbować w nim komunikować. Cechą charakterystyczną języka chorwackiego jest pisownia fonetyczna, czyli pisze się tak, jak się mówi, co znacznie ułatwia naukę tego języka.

Język chorwacki jest zapisywany literami łacińskimi. Na alfabet chorwacki składa się 27 znaków pojedynczych i trzy znaki podwójne (lj, nj, dž), co łącznie daje 30 głosek.

Samogłoski

Samogłoski a, e, o, u, i wymawiane są podobnie jak w języku polskim. Język chorwacki nie ma samogłoski y oraz nosowych ę i ą.

Nie występują dyftongi: au, ao, ae, eu, ou. Samogłoski w takim zestawieniu wymawiane są każda z osobna: napisa-o (napisał), čita-onica

(czytelnia), ora-o (orzeł), jedana-est (jedenaście). Wyjątkiem są wyrazy pochodzenia obcego jak Austria, auto, hauba (maska samochodu).

Spółgłoski

Spółgłoski b, c, d, f, g, k, l, m, n, p, s, t, z wymawiane są podobnie jak w języku polskim. Chorwacki nie ma spółgłosek odpowiadających polskiemu ł oraz ś i ź.

Polskiej spółgłosce r odpowiada chorwacka głoska r, jednakże w niektórych pozycjach pełni ona funkcję samogłoski (tzw. r zgłoskotwórcze). Najczęściej występuje między dwiema spółgłoskami w wyrazach jednosylabowych, takich jak smrt (śmierć), prst (palec), krv (krew), vrh (szczyt), vrt (ogród), jak również na początku wyrazu rđa (rdza). Wymawiamy je tak, jakby przed r znajdowała się zredukowana samogłoska „y”.

Wymowa spółgłosek w języku chorwackim

Zwróć uwagę na wymowę poniższych spółgłosek:

Litera

Wymowa/
polski
odpowiednik

Przykład

Wymowa

Polskie
znaczenie

č

cz
wymawia się
twardo jak polskie cz
(czarny)

čekaonica
grafičar

czekaonica
graficzar

poczekalnia
grafik

ć

ć -
wymawia się jak
polskie ć (ćwikła)
ćevapčić
domaćin
ćewapczić
domaćin
paluszek
mięsny
gospodarz
pan domu



wymawia się
jak
polskie (dżdżow
nica)

džep
džudo

dżep
dżudo

kieszeń
dżudo

đ

 
wymawia się
jak
polskie (dźwig)
đak
iznenađen
dźak
iznenadźen
uczeń
zaskoczony
š
sz
wymawia się
jak
polskie sz (szyszka)

šampanjac
isušiti

szampańac
isusziti

szampan
wysuszyć

ž

ż
wymawia się jak
polskie ż (żaba)

život
žaba

żiwot
żaba

życie
żaba

lj l' -
wymawia się
jak zmiękczone
polskie l (lipa)

ljeto
moljac

l'eto
mol'ac

lato
mól

nj  ń -
wymawia się jak zmiękczone
polskie n (niania)

konj
njiva

koń
ńiwa

koń
pole

h

h -
wymawia się twardo
jak polskie ch (chleb)

harmonika
ishitriti

harmonika
ishitriti

akoredeon
pospieszyć

v

w -
wymawia się jak
polskie w

ovca
svitak
vagati

owca
switak
wagati

owca
zwój
ważyć

r

1. r -
wymawia się jak
polskie r (ryba)

2. ŕ (czyt. r),
kiedy r jest
akcentowane
w pozycji pomiędzy
dwiema spółgłoskami

riba
rebro
krv
vrh
brdo

riba
rebro
kŕv
vŕh
bŕdo

ryba
żebro
krew
szczyt
wzgórze

Spółgłoski twarde nie ulegają zmiękczeniu przed samogłoską i tak jak w języku polskim (por. pol. lipa, wiosna, cielę). Chorwackie ništa (nic) wymawia się jak n-išta, zima (zima) jako z-ima.

W odróżnieniu od języka polskiego spółgłoski dźwięczne nie tracą dźwięczności na końcu wyrazu. Bezdźwięczne wymawianie tych spółgłosek może spowodować zmianę znaczenia wyrazu.
Por. rad (praca) – rat (wojna)
kad (kiedy) – kat (piętro)

Dźwięczna spółgłoska v (w) pomiędzy spółgłoskami bezdźwięcznymi nie traci dźwięczności (ovca – owca, svitak – zwój, stvoriti – stworzyć)
i nie przechodzi w „f”, jak w języku polskim.

Podstawy komunikacji - wyrażenia w języku chorwackim, które musisz znać

tak

da

da

nie

ne

ne

dziękuję

hvala hwala

nie ma za co

nema na čemu

nema na czemu

dziękuję bardzo 

hvala lijepa hwala lijepa
dzień dobry (rano) dobro jutro

dobro jutro

dzień dobry (w dzień)

dobar dan 

dobar dan

cześć bok

bok

do widzenia doviđenja

dowidźeńa

dobry wieczór

dobra večer

dobra weczer

dobranoc

laku noć

laku noć

przepraszam

oprostite

oprostite

proszę mi powiedzieć

recite mi, molim vas

recite mi, molim was

nic nie szkodzi

nije važno

nije ważno

bardzo mi przykro

 žao mi je

żao mi je

szkoda

šteta

szteta

dobrze

dobro

dobro

doskonale/świetnie

savršeno / izvrsno sawŕszeno / izwŕsno

nazywam się

zovem se zowem se

proszę (np. prosząc o coś)

molim molim

proszę (np. podając coś)

izvolite izwoli

do zobaczenia później

vadimo se kasnije widimo se kadnije

kto?

tko? tko?

co?

što? szto?

jak?

kako? kako?

kiedy?

kada? kada?

gdzie?

gdje? gdje?

ile?

kokliko koliko?

dlaczego?

zašto? zaszto?

dokąd?

kamo? kamo?

skąd?

odakle? odakle?

który?

koji? koji?

z(e)

sa s(a)

bez

bez bez

Na powitanie i na pożegnanie członkowie rodziny i przyjaciele wymieniają zwyczajowo tylko dwa pocałunki w policzek. Trzeci pocałunek nie będzie mile widziany.

Zdania, które będziesz najczęściej słyszeć w trakcie pobytu w Chorwacji:

Govorite li hrvatski?
goworite li hŕwatski?

Czy mówi pan / pani
po chorwacku?

Govorim samo malo engleski.
goworim samo malo engleski

Mówię tylko trochę
po angielsku.

Nažalost, ne govorim poljski.
nażalost, ne goworim pol’ski

Niestety nie mówię
po polsku.



Przydatne wyrażenia w języku chorwackim

OK

ok/dobro

okej/dobro

oczywiście

naravno

narawno

to prawda

istina je istina je

jak najszybciej

što brže

szto bŕże

wystarczy

dovoljno dowol’no
nieważne nije važno

nije ważno

to nic poważnego

nije ništa
ozbiljno

nije niszta
ozbil’no

muszę iść moram ići

moram ići

ja też ja također

ja takodźer

podoba mi się

sviđa mi se

swidźa mi se

przykro mi

žao mi je

żao mi je

świetnie

izvrsno

izwŕsno

piękny

divan

diwan

żartowałem/żartowałam

šalim se

szalim se

powoli

polako

polako

chwileczkę

trenutak

trenutak

proszę (przepuszczając kogoś
w drzwiach)

izvolite

izwolite

tutaj

ovdje owdje

tam

tamo tamo

Co to jest?

Što je ovo? szto je owo

To jest...

To je… To je…

Wszystko w porządku

Sve je u redu. swe je u redu.

Jestem gotowy/-a

Ja sam spreman/
spremna
ja sam spreman/
spremna

już

već weć

jeszcze nie

još ne josz ne

dlaczego?

zašto? zaszto?

gdzie?

gdje? gdje?

jak?

kako? kako?

Powodzenia!

Srento! sretno!

Gratulacje!

Čestitam! czestitam!



Trudności w porozumiewaniu się - zdania po chorwacku, które będziesz najczęściej wypowiadać

Nie mówię (dobrze)
po chorwacku.

No govorim (dobro) hrvatski.
Ne goworim (dobro) hŕwatski

Mówię bardzo mało
po chorwacku.

Govorim vrlo malo hrvatski.
Goworim wŕlo malo hŕwatski

Mówi pan/pani
po angielsku?

Govorite li engleski?
Goworite li engleski?

Rozumiem, ale
mówię słabo.

Razumijem, ali slabo govorim.
Razumijem, ali slabo goworim

Czy może pan/pani
mówić wolniej?

Možete li govoriti polako?
Możete li goworiti polako?

Może pan/pani
powtórzyć?

Možete li ponoviti?
Możete li ponowiti?

Słucham?

Molim?
Molim?

Jak to się pisze?

Kako se to piše?
Kako se to pisze?

Może mi to pan/pani
napisać?

Možete li mi to napisati?
Możete li mi to napisati?

Co znaczy...?

Što znači … ?
Szto znaczi … ?

Rozumiem.

Razumijem.
Razumijem

Nie rozumiem.

Ne razumijem.
Ne razumijem

Rozumie pan/pani?

Razumijete li?
Razumijete li?

Mogę to
przeliterować.

Izgovorit ću to slovo po slovo.
Izgoworit ću to slowo po slowo

Jak powiedzieć...
po chorwacku?

Kako reći … na hrvatskom?
Kako reći … na hŕwatskom?

Jak się to wymawia
po chorwacku?

Kako se to izgovara na hrvatskom?
Kako se to izgowara na hŕwatskom?

Jak to się nazywa
po chorwacku?

Kako se to zove na hrvatskom?
Kako se to zowe na hŕwatskom?

Nie zrozumiałem/
zrozumiałam

Nisam razumio.
Nisam razumio

Zrozumiałem/
zrozumiałam

Razumio sam.
Razumio sam

Przepraszam,
nie zrozumiałem/
zrozumiałam

Oprosti / Oprostite, nisam razumio.
Oprosti / Oprostite, nisam razumio

Czy może pan/pani
powtórzyć wolniej?

Možete li ponoviti polako?
Możete li ponowiti polako?


Zaprzyjaźnienie się z Chorwatami nie jest trudne, gdyż są narodem otwartym, ekspresyjnym, serdecznym i lubią Polaków. Ich temperament w połączeniu z gościnnością sprawi, że każdy podróżnik poczuje się jak w domu, a to już pierwszy krok do przejścia „na ty”.

Komentarze (1)

    • Piotrek
    • 2021-08-26 21:53:26
    Super! Bardzo się przydaje podczas pobytu w Chorwacji ta strona

Nowy komentarz

Loading...